Algemene uitkering uit het gemeentefonds

Een belangrijke oorzaak van het enorme verschil tussen de primitief geraamde UGF en de uiteindelijk ontvangen uitkering was de bijstelling van het accres. Na het bevriezen van het accres tijdens de Corona pandemie was de stijging van het accres beperkt. In de loop van 2022 werden afspraken gemaakt over de nieuwe accres systematiek. Het ‘samen de trap op – samen de trap af’ wordt verlaten en het accres is vastgeklikt vanaf 2026 op de stand bij de miljoenennota 2022 plus € 1 miljard.

Daarnaast is in 2022 en (en later ook voor de jaren 2023 t/m 2025) de opschalingskorting incidenteel geschrapt.
De uitkering van de (verwachtte) ruimte onder het BCF plafond leverde in 2022 eveneens een voordeel op. Enerzijds omdat de werkelijke ruimte over 2021 nog hoger was dan in september 2021 was voorzien, anderzijds omdat de verwachtte, in de UGF verwerkte uitkering over 2022 fors hoger is dan de stelpost die in de begroting 2022 was meegenomen. De werkelijke uitkering 2022 van de ruimte onder het BCF plafond zal in de meicirculaire 2023 worden verwerkt.

Een bijzondere toevoeging in 2022 betrof de incidentele middelen Jeugdzorg. Na het rapport van de arbitrage commissie dat de kosten van Jeugdzorg zo’n € 1,9 mld hoger waren dan gemeenten aan middelen kregen zijn in 2022 opnieuw incidenteel aanvullende middelen beschikbaar gesteld. De middelen zijn incidenteel, omdat het Rijk verwacht, dat de hervormingsagenda zodanige besparingen zal opleveren, dat deze middelen niet structureel nodig zullen zijn.
Enkele andere grote taakmutaties, waarvoor extra middelen zijn toegevoegd, zijn de Wet Open Overheid (WOO), de verbetering van de dienstverlening door de Overheid naar aanleiding van de toeslagenaffaire Kinderopvang, de compensatie i.v.m. de hoge energielasten, de uitvoeringskosten van het klimaatakkoord, de voorbereidings-/transitiekosten van de omgevingswet en de Wet kwaliteitsborg Bouwen en de afrekening van Coronacompensatie.

Een laatste belangrijk thema rond de UGF in 2022, was de herverdeling van het gemeentefonds. Vanwege de forse herverdeeleffecten van het nieuwe geadviseerde verdeelmodel, werd de invoering uitgesteld van 2022 naar 2023. De adviezen en aanvullende adviezen over het verdeelstelsel, hadden tot gevolg, dat het berekende herverdeeleffect voor Hulst in 2022 opliep van een hogere uitkering van € 46,- per inwoner naar uiteindelijk € 183,- per inwoner. De herverdeeleffecten worden echter vooralsnog beperkt van € 7,50 per inwoner in 2023 tot € 37,50 per inwoner vanaf 2025. Er zullen nog aanvullende onderzoeken worden uitgevoerd, om een definitief nieuw verdeelstelsel vast te stellen. De herverdeeleffecten zullen hierdoor waarschijnlijk nog veranderen.

De uitkering bevolkingsdaling is nog t/m 2022 doorgetrokken. Echter in 2022 is deze als specifieke uitkering beschikbaar gesteld aan de gemeente Terneuzen. Deze maakt dus geen onderdeel meer uit van de UGF.

De samenstelling van de integratie en decentralisatie uitkeringen zoals deze uiteindelijk in de gemeenterekening zijn opgenomen ziet er als volgt uit: