Renteverwachting voor korte rentevaste periode
Als er gesproken wordt over de rente van de ECB gaat het meestal om de zogenaamde refirente. De refirente is momenteel sinds 21 juli 2022 0,500%. De refirente wordt ook wel herfinancieringsrente genoemd. De refirente is de rente die banken moeten betalen aan de ECB wanneer zij geld bij de ECB opnemen. Banken maken gebruik van deze faciliteit als ze liquiditeit te kort komen. Wanneer financiële instellingen geld nodig hebben, dan kunnen ze dat geld uit de markt proberen te halen. In dat geval wordt de hoogte van de rente bepaald door de markt. Bekende rentetarieven voor de interbancaire markt zijn Euribor en Eonia. Omdat financiële instellingen deze keuzemogelijkheden hebben, reageert de bancaire marktrente heel sterk op eventuele renteverhogingen en renteverlagingen van de ECB. Hierdoor is de refirente een goed instrument voor de ECB om invloed uit te oefenen op de marktrente. De ECB gebruikt de refirente daarom voor het beheersen van de geldmarkt en voor het beheersen van de inflatie.
De Euribor - rentes (Euro Interbank Offered Rate) in 2022 is aanzienlijk gestegen. Zo was er eind 2021 nog sprake van een negatief rentepercentage (-0,576%), daar kunnen we eind 2022 niet meer over spreken en is gestegen naar 1,884% (1 maands Euribor)). De hoogte van de Euribor is afhankelijk van verschillende factoren. Belangrijk is de economische situatie in de wereld. Gaat het economisch voor de wind en er is veel vraag naar leningen, dan wordt lenen duurder.
Renteverwachting voor langere rentevaste periode
Geen rentestap, maar een rentesprong, de grootste renteverhoging ooit in de ruim 20 jaar oude geschiedenis van de euro. Om de gierende inflatie te beteugelen verhoogt de Europese Centrale Bank (ECB) de belangrijkste rentetarieven met maar liefst 0,75 procentpunt. Het is de tweede renteverhoging in 2022, in juli 2022 ging de rente al een half procentpunt omhoog. Door de rente te verhogen hoopt de centrale bank dat de groei van de economie vertraagt en dat daarmee de prijsstijgingen op termijn afzwakken.
Allerlei soorten rentes zijn direct en indirect afhankelijk van de beleidsrente van de ECB. Denk aan de hypotheekrente, de krediet- en leenrente, studieleningen, de obligatierente en natuurlijk de spaarrente. De verwachting is dat al die rentetarieven de komende tijd verder gaan oplopen.
De Raad van Bestuur van de ECB blijft op koers om de rentetarieven in een gestaag tempo aanzienlijk te verhogen en ze op een peil te houden dat restrictief genoeg is om een tijdige terugkeer van de inflatie naar zijn doelstelling van 2% op middellange termijn te verzekeren.Zo heeft de Raad van Bestuur van de ECB op 3 februari 2023 besloten de drie basisrentetarieven van de ECB met 50 basispunten te verhogen en verwacht de verder te verhogen. Zo zijn ze ook voornemens, gezien de onderliggende inflatiedruk, de rentetarieven met nog een 50 basispunten te verhogen medio maart 2023 en zal in die periode het verdere traject van het monetair beleid worden beoordeeld.
De belangrijkste reden voor deze aanpassingen is dat de cijfers voor de economische groei en de inflatie in de eurozone, die sinds de beleidsvergadering van de ECB van eind oktober 2022 zijn gepubliceerd, hoger zijn uitgekomen dan werd verwacht – en ook hoger dan de ECB zelf had geraamd. Daarnaast blijken de hogere energie- en voedselprijzen ook sneller en sterker te worden doorberekend in de prijzen van goederen en diensten dan in het verleden. Hierdoor stijgt de kerninflatie ook harder dan eerder verwacht.
Er wordt nog steeds op gerekend dat de economie van de eurozone in een vrij diepe recessie zit (en voorlopig blijft) en dat de inflatie volgend jaar fors gaat dalen. Hierdoor kunnen de renteverhogingen na het eerste kwartaal van 2023 stoppen en kan de beleidsrente van de ECB eind volgend jaar weer licht dalen tot het niveau waarbij de groei niet langer wordt afgeremd (rond de 2%).